Tandartskosten bij personen die illegaal in België zijn, wat te doen?

Wanneer personen zonder wettige verblijfsvergunning in het land zijn, krijgen zij een uitzettingsbevel om het grondgebied te verlaten. Een groot deel van deze personen blijft echter in België, in de illegaliteit. Het feit dat mensen in de illegaliteit leven betekent uiteraard niet dat zij helemaal geen rechten hebben. Ieder land dat de Verklaring voor de Rechten van de Mens ondertekende, heeft de plicht om iedere persoon in nood medische bijstand te verlenen. Dit is een universeel basisrecht, dat ook geldt voor dringende tandheelkundige zorg. Deze wordt gewaarborgd door het Koninklijk besluit ‘Dringende medische hulp’ (KB 12.12.96 ).

Personen zonder verblijfsdocumenten kunnen hiervoor terecht bij het lokale OCMW. Hier moeten zij kunnen aantonen dat ze op het grondgebied van de stad of gemeente verblijven. Veel personen hebben schrik om zich ergens aan te melden, zelfs al hebben ze dringende medische zorg nodig, omdat zij menen makkelijker opgepakt te kunnen worden door de politie als ze zich laten registreren. Het is echter zo dat de politie nooit adresgegevens over personen zonder wettig verblijf mogen opvragen bij het OCMW.

Dringende Medische Hulp kan bedoeld zijn om een ziekte te behandelen of te genezen (= curatief), maar kan ook bedoeld zijn om erge ziektes te voorkomen (= preventief). ‘Dringende’ medische hulp in de tandheelkunde staat dus niet gelijk aan ‘pijnbestrijding’ (curatief), maar elke noodzakelijke behandeling om deze pijn te vermijden (preventief).
Het KB 12.12.96 vermeldt dat de lokale OCMW’s moeten instaan voor dringende medische verzorging, maar de specifieke uitwerking hiervan kan verschillen van stad tot stad, door de autonomie van ieder lokaal OCMW. In wezen is zorg noodzakelijk wanneer een (tand)arts oordeelt dat deze zorg noodzakelijk is. Toch is het in de praktijk meestal zo dat de (tand)arts vooraf een aanvraag moet indienen bij het OCMW. Pas na goedkeuring krijgt de patiënt een schriftelijke bevestiging dat zijn behandeling door het OCMW vergoed zal worden.

Het gebrek aan universele richtlijnen voor gans België maakt het uiteraard heel moeilijk voor zowel de patiënt als de tandarts, aangezien de definitie van wat ‘dringende zorg’ is en de terugbetaling van deze zorg afhangen van de stad of gemeente waar men woont.