Mondhygiëne

In de basisadviezen mondgezondheid vind je alle adviezen samengevat terug in één handige folder. 

Begin met het poetsen van de tanden als de eerste melktand verschijnt. Zo went het kind al van kleins af aan het mondhygiënemoment: het gebruik van een tandenborstel, de smaak van tandpasta… 

Materiaal

De tandenborstel

De keuze van een tandenborstel is afhankelijk van de leeftijd. Bij een kindje jonger dan 2 jaar kies je voor een manuele tandenborstel. Vanaf twee jaar kan je kiezen tussen een elektrische of manuele tandenborstel.

Een goede manuele tandenborstel heeft best veel fijne haren en een recht handvat dat je gemakkelijk kan vasthouden. Bij kinderen jonger dan 6 jaar kies je best voor een kindertandenborstel. Een elektrische tandenborstel kan zowel een rechte kop als een ronde kop hebben. We leggen hieronder de poetstechniek voor beide soorten uit.

Een elektrische tandenborstel verwijdert tandplaque efficiënter (door de ronde bewegingen), maar met een manuele tandenborstel en een goede poetstechniek kan je ook voldoende tandplaque verwijderen. 

Let op! De tandenborstel moet elke 3 maanden (of wanneer de haartjes scheef staan) vervangen worden, ook wanneer de haartjes nog niet versleten zijn.  Je kan dit bijvoorbeeld doen aan het begin van elk seizoen.

Tandpasta

Om de tanden te reinigen is niet enkel een goede tandenborstel nodig, maar ook een geschikte tandpasta. Kies zeker voor een tandpasta met fluoride want fluoride beschermt de tanden tegen tandbederf (cariës). De aanbevolen fluorideconcentratie en de aanbevolen hoeveelheid tandpasta is afhankelijk van de leeftijd. Kinderen onder de leeftijd van 6 jaar poetsen best met een tandpasta met 1000ppm fluoride. Opgelet! Veel kindertandpasta’s bevatten te weinig fluoride. Iedereen ouder dan 6 jaar poetst best met een tandpasta met 1450 ppm fluoride. De hoeveelheid fluoride kan je aflezen in de ingrediëntenlijst op de achterkant van je tube tandpasta.  

Download

Poetsen met een elektrische tandenborstel of een manuele tandenborstel verloopt niet hetzelfde. Hieronder worden de poetsmethodes apart besproken, per leeftijdsgroep. Je poets bij kinderen best na tot de leeftijd van 10 jaar.

Poetsmethode (manueel)

Het reinigen van de tanden doe je volgens de drie B’S. Hou daarbij steeds dezelfde volgorde aan: de binnenkant, de buitenkant en vervolgens de bovenkant van de tanden. Poets alle vlakken van de tand tot aan de tandvleesrand en vergeet de tanden achteraan in de mond niet! Denk hierbij zeker aan om de nieuwe tanden die erbij komen op bepaalde leeftijden te poetsen. Poets altijd twee keer per dag gedurende minstens twee minuten, waarvan één keer voor het slapengaan.

Vanaf de doorbraak van de eerste tand tot de leeftijd van 6 jaar poets je met een kleine, manuele tandenborstel. Met een schrobbende heen-en-weer beweging ga je over elke tand tot aan de tandvleesrand.

Download

Voor kinderen van 6 tot 12 jaar zet je de manuele tandenborstel in een hoek van 45 graden op de tand tot tegen de tandvleesrand. Poets tand per tand en maak kleine, cirkelvormige bewegingen.

Kinderen ouder dan 12 jaar volgen dezelfde adviezen als volwassenen, deze kan je hier terug vinden.

Poetsmethode elektrisch

Poets je liever elektrisch? Dat kan vanaf de leeftijd van 2 jaar. Uiteraard zal de elektrische poetstechniek bij jonge kinderen voornamelijk door de ouder uitgevoerd worden. Er bestaan elektrische tandenborstels met een ronde kop of een lange kop. Afhankelijk van het type kop gebruik je een andere techniek. Spoel na gebruik de tandenborstel altijd grondig af met water en laat rechtstaand drogen. 

Bij kinderen tussen 2 en 6 jaar met een elektrische tandenborstel met een ronde kop laat je de tandenborstel de bewegingen doen. Je volgt je de vorm van de tanden en zorg je ervoor dat je over het volledige tandoppervlak tot aan de tandvleesrand gaat. Je hoeft dus niet te schrobben. Wanneer het kind een elektrische tandenborstel met een lange kop heeft gebruik je de methode van de manuele tandenborstel en maak je een schrobbende beweging over elke tand. 

Download

Bij iedereen ouder dan 6 jaar en een elektrische tandenborstel met een ronde kop volg je dezelfde methode als hierboven beschreven: je volgt de vorm van de tanden en gaat over het volledige tandoppervlak tot aan de tandvleesrand. Wanneer een elektrische tandenborstel met lange kop gebruikt wordt zet je de tandenborstel, net zoals bij de manuele tandenborstel, in een hoek van 45 graden tot tegen de tandvleesrand en maak je cirkelvormige bewegingen tijdens het poetsen. 

Download

Samengevat

• Poets de tanden twee keer per dag en zeker voor het slapengaan.
• Een grondige poetsbeurt duurt minstens twee minuten.
• De tanden reinigen volgens de drie B’S: binnen, buiten en boven.

Aandachtspunten  

• Zorg dat elke oppervlakte van de tand tot tegen de tandvleesrand goed gepoetst wordt.

• Spuw het teveel aan tandpasta uit na het poetsen, maar spoel de mond niet na met water om het fluoridegehalte in de mond te behouden. Dit biedt wat meer bescherming tegen tandbederf.

Bronnen

Scottish Intercollegiate Guidelines Network. SIGN 138: Dental interventions to prevent caries in children. Scotish Natl Clin Guidel. 2014;(March):1-52.

Napoetsen door ouders:

Dos Santos APP, de Oliveira BH, Nadanovsky P. A systematic review of the effects of supervised toothbrushing on caries incidence in children and adolescents. Int J Paediatr Dent. 2018 Jan;28(1):3-11. doi: 10.1111/ipd.12334. Epub 2017 Sep 21. PMID: 28940755.

Tijdstip:

Duckworth RM, Moore MS. Salivary fluoride concentrations after overnight use of toothpastes. Caries Res. 2001;35(4):285.

Elektrische tandenborstel:

Davidovich, E., Shafir, S., Shay, B., & Zini, A. (2020). Plaque Removal by a Powered Toothbrush Versus a Manual Toothbrush in Children: A Systematic Review and Meta-Analysis. Pediatric Dentistry, 42(4), 280–287. Retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32847667

Grender J, Adam R, Zou Y. The effects of oscillating-rotating electric toothbrushes on plaque and gingival health: A meta-analysis. Am J Dent. 2020 Feb;33(1):3-11. PMID: 32056408.

BASS methode:

Janakiram,C.Taha,F.Joe,J.(2018).The Efficacy of Plaque Control by Various Toothbrushing Techniques-A Systematic Review and Meta-Analysis,J Clin of Diagn Res. 12(11), ZE01-ZE06. https://www.doi.org/10.7860/JCDR/2018/32186/12204

Fluoride:

EAPD - European Academy of Paediatric Dentistry. Guidelines on the use of fluoride for caries prevention in children: an updated EAPD policy document. Eur Arch Paediatr Dent 2019;20:507–16.

Hoge Gezondheidsraad. Fluor(Ide) Ter Voorkoming van Tandbederf: Rol van Tandpasta’s En Huidige Situatie in België. Brussel; 2021.